“မီးပုံးပ်ံ ဦးေက်ာ္ရင္”
အဂၤလိပ္က ျမန္မာကို ကြၽန္ျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ခ်ိန္ ျမန္မာတို႔သည္ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ကို ရသည့္ နည္းျဖင့္ ေအာက္က်မခံ ျပသတုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအထဲတြင္ ဦးေက်ာ္ရင္လည္းပါသည္။ ခုေခတ္လူငယ္တို႔ သိသူအေတာ္နည္းလိမ့္မည္ ျမန္မာ့ေက်ာင္းတြင္လည္း သူ႔အေၾကာင္းကို သင္ေသးသလားမသိေပ။
ဘိုးယင္းေလယာဥ္ကုမၸဏီဒီဇိုင္းဆရာ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ၿဗိတိသွ်ေလယာဥ္မ်ား ခဏဏ ပ်က္က်၍ လူေတြေသသည့္ သတင္းကို ခဏဏ ဖတ္ရႈ႕ရ၍ ဦးေက်ာ္ရင္က ပုံမ်ားဆြဲ၍ ခရီးသည္ေရာ ေလယာဥ္မႈးပါ အသက္မေသသည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ထုတ္ဆြဲခဲ့ရာမွ တစတစ လူသိမ်ား လာခဲ့ရာ သူရိယ သတင္းစာမွာ သူ႔အေၾကာင္းပါလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာျပည္ ဘုရင္ခံမွတဆင့္ ဘိုးယင္းေလယာဥ္ ကုမၸဏီက ေလယာဥ္ဒီဇိုင္းမ်ား ဆြဲေပးပါရန္ ဆက္သြယ္လာခဲ့တယ္။
မနာလိုစိတ္ေပါတာလူမ်ိဳးတိုင္းမွာရွိ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးျဖစ္ေတာ့ ဦးေက်ာ္ရင္နဲ႔ ဘိုးယင္းေလယာဥ္ကုမၸဏီ အဆက္အသြယ္ျပတ္ ေတာက္သြားခဲ့ရာ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ ေစာင္းပါးရွင္တစ္ဦးက “ထားဝယ္မွ ေမာင္ေက်ာ္ရင္ ဆိုသူတစ္ဦးသည္ ေလယာဥ္လုပ္တတ္သည္ဟု ႂကြားဝါခဲ့ၿပီးမွ ယခု အခါ ေသသလား ရွင္သလားမသိ တိမ္ျမဳတ္သြား ေလၿပီ” ဟု ေထ့ေငါ့ေင့ါ့ႏွင့္ ေရးလိုက္ရာ ဦးေက်ာ္ရင္က မခံခ်င္စိတ္ျဖင့္ “ေလယာဥ္လုပ္တတ္တယ္လည္းမႂကြားဖူးဘူး။
စက္တပ္ေလယာဥ္ေတြ ပ်က္က်တဲ့အခါ တခါထဲ ထိုးက်မသြားေအာင္ နည္းလမ္းကိုသာေရးခဲ့တယ္။ သူ႔ကြၽန္ဘဝမွာ ျမန္မာခ်င္းအထင္ေသးတာဝမ္းနည္း စရာ။ ငါမေသေသးဘူး။ ဒို႔ျမန္မာေတြအစြမ္းကို မင္း ေစာင့္ၾကည့္လိုက္ပါညီေလး” ဟု သူရိယသတင္းစာမွ ျပန္လည္ေခ်ပခဲ့ၿပီး
ဦးေက်ာ္ရင္ဘာေၾကာင့္မီးပုံးပ်ံစီး အဖက္ဖက္က စနစ္တက် ေသျခာစဥ္းစားတြက္ ခ်က္ၿပီး သူရဲ႕တည္ထြင္မႈ႕ကို ခ်ျပရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း တဖက္တြင္ ေက်ာင္းဆရာ အလုပ္ႏွင့္မို႔ အခ်ိန္ကမရ ျဖစ္ရာ အသက္ (၅၅)ႏွစ္ တြင္ ေက်ာင္းဆရာ အလုပ္မွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ပ်ဥ္းမနားမွ ထားဝယ္ခ႐ိုင္ ဇာတိ႐ြာ ျဖစ္ေသာ ပန္းတလဲ႐ြာသို႔သြား၍ အေတာင္(၈၀) ပိတ္အုတ္ (၂၄) အုပ္ျဖင့္ မီးပုံးပ်ံကိုစတင္ ျပဳလုပ္ ခဲ့သည္။ သူလုပ္ေသာမီးပုံးပ်ံမွာ အျမင့္ အေတာင္(၃၀) လုံးပတ္ အေတာင္ (၁၀၀).ခန္႔ရွိသည္။
သူစမ္းသပ္ျပဳလုက္ခ်ိန္ သတင္းေပါက္ၾကား သြားလို႔ ထားဝယ္အေရးပိုင္မင္းက ဦးေက်ာ္ရင္ အား အႀကိမ္ႀကိမ္ သတိေပးတာျမစ္ခဲ့၍ လြတ္ လြတ္လပ္လပ္ စမ္းသပ္ျပဳလုပ္ခြင့္မရခဲ့ေပ။
တိုင္းမင္းႀကီးထံ ခြင့္ေတာင္းေသာ္လည္း ခြင့္မျပဳ၍ ျမန္မာျပည္ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္အထိ ခြင့္ေတာင္းမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ သို႔ျဖင့္ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေလ့က်င့္ ပ်ံသန္းခြင့္ရရွိခဲ့သည္။
ဦးေက်ာ္ရင္ရဲ႕ သတင္းဟာ ျမန္မာျပည္ပါမက အဂၤလန္ထိေပါက္ၾကားခဲ့ၿပီး ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ မွာ National Sporting Club အသင္းႀကီး၏ Sponsor ျဖင့္ ကန္ေတာ္ႀကီးမွာ စတင္ပ်ံသန္း ျပခဲ့ပါတယ္။
စြမ္းဦးတည္ထြင္သူႏွင့္အႏၲရာယ္ ကနဦးစတင္ စီးျပရာမွာ သစ္ပင္သစ္ကိုင္းေတြ နဲ႔တိုက္လို႔ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။ အနာေပ်ာက္ တဲ့ အခါထပ္မံစီးျပခဲ့ပါတယ္။ ကန္ေတာ္ႀကီးအလယ္ကြၽန္းမွာ သုံးႀကိမ္တိတိ စီးျပခဲ့ပါေသးတယ္။
ဦးေက်ာ္ရင္ဟာ မီးပုံးပ်ံစီးျပ႐ုံဆို ယခုေလာက္ အႏၲရာယ္မမ်ားေသာ္လည္း မီးပုံးပ်ံစီးရင္း လူက အၿငိမ္မေန ဂြၽမ္းဘာမ်ား စီးျပခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အႏၲရာယ္မ်ားနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၃၀ ခုႏွစ္ထဲမွာ မီးပုံးပ်ံကို (၅၅) ႀကိမ္စီးျပ ခဲ့ၿပီး ရရွိေသာ အျမတ္ေငြဟူသမွ်ကို ၿမိဳ႕မေက်ာင္း ရံပုံေငြအတြက္လႉဒါန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလန္သို႔ မီးပုံပ်ံစီးၿပီး ေဖ်ာ္ေျဖရန္ဖိတ္ေခၚခံခဲ့ရေသာ္လည္း ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ခရီးစဥ္ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရပါတယ္။
ေလးစားအားက်စရာျမန္မာ ျမန္မာဟူသည္ ကြၽန္မဟုတ္ ကြၽန္စိတ္မရွိ သခင္စိတ္ ဆရာစိတ္ရွိသည္ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးကိုခ်စ္သည္ ကမာၻ႔ထိပ္တန္းေလယာဥ္ကုမၸဏီကေတာင္ ဆရာတင္ရသည္။ ဒါက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀) ေက်ာ္ကျဖစ္သည္။
ယေန႔ျမန္မာကြၽန္စိတ္ေတြနဲ႔ ယေန႔ေခတ္ပညာတိုးတက္သေလာက္ ျမန္မာေတြ တည္ထြင္ႀကံဆမႈ႕နည္းသည္။ ႏိုင္ငံျခားကို အတုခိုး၍ အထင္ႀကီးၿပီး ကြၽန္စိတ္ ေပါက္သူမ်ားသည္။ တည္ထြင္မႈကိုအားေပးေသာ္လည္း ထူးထူးခြၽန္ခြၽန္ မရပ္တည္ႏိုင္ၾကသလို အခ်ိဳ႕က တည္ထြင္မႈ႕ အပိုင္းက ယေန႔ေခတ္ကို မယွဥ္ႏိုင္ျဖစ္ေနေသးသည္။
အခ်ိဳ႕ကတည္ထြင္သည္ ေဈးေကာင္းရက ေရာင္း စားဖို႔ႀကံသည္။ ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္မဟုတ္။ တခါတေလ မိမိတီထြင္ေသာ နည္းပညာျဖင့္ မိမိႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးကို အႏၲရာယ္မျပဳဖို႔ေတာ့ အထူးသတိေပးခ်င္သည္။
ဤစာစုျဖင့္ ယေန႔ျမန္မာလူငယ္ေတြ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးအက်ိဳးအတြက္ တည္ထြင္ႀကံဆ၍ ျဖစ္ျဖစ္ ေျမာက္ေျမာက္ ျမန္မာမႈ႕ျပဳေစရန္တိုက္တြန္း လိုက္ရပါသည္။
သူ႔အေၾကာင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္
အမည္ = ဦးေက်ာ္ရင္
ေမြးသကၠရာဇ္= 15th – Jan 1873
ဇာတိ= ပန္းတလဲ႐ြာ။ ေလာင္းလုံၿမိဳ႕နယ္။ ထားဝယ္ခ႐ိုင္
အလုပ္အကိုင္= အထက ေက်ာင္းဆရာ (Retd)
ဇနီးအမည္= ေဒၚမမ
သားသမီးအမည္= ဦးေက်ာ္လင္း ။ ဦးေက်ာ္ဆန္း
ေသဆုံးသည့္ရက္စြဲ = 3rd April 1939
အသက္ = ၆၆
