ကိုဗဈ ကာကှယျဆေးထုတျရာမှာ အရေးပါတဲ့ မွငျးခှာဂဏနျးရဲ့ အပွာရောငျသှေး..
ကမျဘာပေါကြ သတျတဝါအမွားစုရဲ့ သှေးက နီရဲကှတာမွားကှပမယေ့ြ ပငလြယနြသတျေတဝါဖှဈတဲ့ မှငြးခှာဂဏနြး (Horseshoe Crab) တှရေဲ့သှေးကတော့ ထူးခှားလှပတဲ့ အပှာရောငသြှေး တှဖှဈေကှပါတယြ။
ဗီလား၊ ကငြးဖို၊ ကငြးမ၊ ရပေိုးလို့လညြး လူသိမွားကှတဲ့ ဒီသတျတ ဝါတှရေဲ့ အပှာရောငသြှေးက ထူးခှားတဲ့ အပှငြ ရှားပါးလှတာကှောင့ြ တဈဂါလနကြို ဒေါလြာ ၆၀,၀၀၀ အထကြ စွေးကောငြးရ တယလြို့လညြး သိရပါတယြ။
၎င်းငျးငြးတို့ရဲ့ သှေးထဲမှာ အောကဆြီဂငွသြယဆြောငပြေးတဲ့ ဟမေိုဆိုငယြာနငြ (haemocyanin) ထဲက ကှေးနီဓာတကြှောင့ြ သှေးကအပှာရောငဖြှဈနကှတော ဖှဈပါတယြ။ အပှာရောငဖြှဈနရေုံကှောင့နြဲ့ သူရဲ့သှေးက တနဖြိုးမှင့မြားတာမဟုတဘြဲ ကာကှယြ ဆေးသဈထုတလြုပကြှတဲ့အခါ ကာကှယဆြေးရဲ့ ဘေးကငြးစိတခြရွမှုကို စဈဆေးဖို့ အတှကြ အထူးအရေးပါတယလြို့လညြး သိရပါတယြ။
ကာကှယဆြေးအသဈ ထုတလြုပတြာမွိုး၊ ဆေးပဈစညြးထုတလြုပြ တာမွိုးတှမှော သူရဲ့သှေးကနေ ထုတယြူတဲ့ Limulus Amebocyte Lysate (LAL) ကို အသုံးပှုပှီး အရညအြသှေး စိတခြရွမှုကို စမြးသပစြဈဆေးကှတာလို့ သိရပါတယြ။
ကာကှယဆြေး ဒါမှမဟုတြ ဆေးပဈစညြးတှဆေီကို သိပျပံပညာရှငတြှကေ ၎င်းငျးငြးသတျတဝါရဲ့သှေးနဲ့ အစကခြပွှီး စမြးသပကြှတာဖှဈပါတယြ။ ဆိုးရှားတဲ့ဗကြ တီးရီးယားရှိနခေဲ့တယဆြိုရငြ သူရဲ့သှေးက ဂယွြ(လြ) ပုံစံပှောငြးလဲသှားတာဖှဈ ပှီး LAL အနနေဲ့ကတော့ ဘကတြီးရီးယားကို သတနြိုငစြှမြးမရှိပါဘူး။
သှေးကိုရ ယူဖို့အတှကြ ဒီမှငြးခှာဂဏနြးတှကေို ဖမြးပှီးတဲ့နောကြ သူတို့ရဲ့သှေးကို ၃၀ ရာခိုငြ နှုနြးထုတယြူကှတာဖှဈပှီး အသကရြှငြ ကနွတြဲ့အကောငတြှကေို ပငလြယထြဲ ပှနလြှှတပြေးကှတာလို့ သိရပါတယြ။
Horseshoe Crab