ကမာၻ႔တန္ဖိုးအနည္းဆုံး ေငြေၾကးမ်ား
လူ အေတာ္မ်ားမ်ားက အေမရိကန္ ေဒၚလာ၊ ဆြစ္ဖရန္၊ ၿဗိတိသွ်ေပါင္၊ ယူ႐ိုေငြေၾကး စသျဖင့္ တန္ဖိုးျမင့္မားၿပီး ခိုင္မာတဲ့ ေငြေၾကးစနစ္ေတြကို သိၾကပါတယ္။ အဲဒီေငြေၾကးစနစ္ေတြက သူတို႔ကို ထုတ္လုပ္သုံးစြဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကဲ့သို႔ပဲ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္မႈေလာကမွာ ၾသဇာအာဏာ ရွိၾကတဲ့ ေငြေၾကးစနစ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တန္ဖိုးရွိၿပီး အခိုင္မာဆုံးေသာ ေငြေၾကးစနစ္ေတြ နည္းတူ တန္ဖိုးအနည္းဆုံး ေငြေၾကးစနစ္ေတြလည္း ကမာၻေပၚမွာ ရွိပါေသးတယ္။
ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံအလိုက္ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြက ေျပာင္းလဲမႈ အလြန္ လ်င္ျမန္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ တန္ဖိုး အနည္းဆုံး ေငြေၾကးစနစ္ကို သတ္မွတ္ရာမွာ ခက္ခဲမႈ အနည္းငယ္ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး က်ဆင္းျခင္းေၾကာင့္ ေငြေၾကးတန္ဖိုးေတြ ေလ်ာ့နည္းလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးတန္ဖိုး ေလ်ာ့နည္းလာတာနဲ႔အမွ် ဘတ္ဂ်က္လိုေငြျပျခင္း၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမင့္တက္လာျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။
စစ္မက္ ျဖစ္ပြားျခင္း၊ တစ္ဦးခ်င္း ဝင္ေငြ ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း၊ ပို႔ကုန္ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း၊ စားသုံးသူမ်ား ဝယ္ယူမႈက်ဆင္းလာျခင္း၊ ျပည္ပေႂကြးမွီ မ်ားျပားလာျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္ျခင္း စတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ေငြေၾကးတန္ဖိုး ေလ်ာ့က်လာျခင္းရဲ႕ အေျခခံ အခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးမူဝါဒ မွားယြင္းျခင္းႏွင့္ ဗဟိုဘဏ္စနစ္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြေၾကာင့္လည္း ေငြေၾကးတန္ဖိုးေတြ ေလ်ာ့နည္း တတ္ပါတယ္။
အခု ေဖာ္ျပထားတဲ့ စာရင္းထဲမွာပါတဲ့ (၁၀) ႏိုင္ငံကေတာ့ လတ္တေလာ အခ်ိန္မွာ ကမာၻ႔တန္ဖိုး အနည္းဆုံး ေငြေၾကးေတြကို သုံးစြဲေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တန္ဖိုးအနည္းဆုံးကေန စတင္ေဖာ္ျပသြားမွာ ျဖစ္ၿပီး ယင္းေငြေၾကးစနစ္ေတြမွာ အသုံးျပဳေနတဲ့ ေငြေၾကးပမာဏအလိုက္ အေမရိကန္ တစ္ေဒၚလာနဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ေငြလဲလွယ္မႈႏႈန္းထားကို ေဖာ္ျပသြားပါမယ္။ (မွတ္ခ်က္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း အလြန္ျမင့္မားခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သုံးစြဲေနတဲ့ ေငြေၾကး တန္ဖိုးကို ျပန္လည္ သတ္မွတ္ခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားကိုပါ ယခု စာရင္းအၿပီးမွာ ထပ္မံေဖာ္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။)
(၁) အီရန္ႏိုင္ငံသုံး ရီရယ္ ေငြေၾကး ( ၁ ေဒၚလာ = ၃၇၈၂၂ ရီရယ္)
အီရန္-အီရတ္ စစ္ပြဲ၊ အစၥေရးႏိုင္ငံႏွင့္ မသင့္ျမတ္ျခင္း၊ အီရန္အစိုးရ၏ အဏုျမဴလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္းေတြေၾကာင့္ ကမာၻ႔ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားက အီရန္ႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားသည္။ အဆိုပါ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ အီရန္ႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႔သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ ေစ်းကြက္အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ ႏိုင္ငံ့စီးပြားေရးသည္ အက်ဖက္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
ေရနံ ထုတ္လုပ္ တင္ပို႔သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ေရနံတင္ပို႔ခြင့္ မရရွိခဲ့သျဖင့္ ဘတ္ဂ်က္သုံးစြဲမႈတြင္ လိုေငြ မ်ားစြာ ျပလ်က္ရွိသည္။ ထိုသို႔ စီးပြားေရး မတည္ၿငိမ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ အီရန္ႏိုင္ငံသုံး ရီရယ္ ေငြေၾကးသည္ ကမာၻ႔တန္ဖိုး အနည္းဆုံး ေငြေၾကး အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသည္ ပိတ္ဆို႔မႈ အခ်ိဳ႕ကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အီရန္ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး အေျခအေန အနည္းငယ္ တိုးတက္လာၿပီး ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈႏႈန္း အနည္းငယ္ တည္ၿငိမ္လာခဲ့သည္။
(၁) ဆာအို တိုမီႏွင့္ ပရင္စီပီကြၽန္းႏိုင္ငံသုံး ဒိုဗရာ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၂၂၆၉၁ ဒိုဗရာ)
အာဖရိက အေနာက္ဖက္ေဒသရွိ ကြၽန္း ၂ ကြၽန္းႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ဆာအိုတိုမီႏွင့္ ပရင္စီပီကြၽန္းႏိုင္ငံသည္ ကိုကိုးေစ့မ်ား၊ ေကာ္ဖီေစ့မ်ားႏွင့္ အုန္းသီးမ်ားကို တင္ပို႔ေရာင္းခ်လ်က္ ရွိေသာ္လည္း တိုင္းျပည္ ၏ စီးပြားေရးကို လုံေလာက္ေသာ အေထာက္အကူ ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေပ။ ေငြေၾကး အလြန္အကြၽံ ေဖာင္းပြမႈကို တားဆီးႏိုင္ရန္အတြက္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ယခင္ထုတ္ေဝထားသည့္ ေငြေၾကးျဖစ္ေသာ ဒိုဗရာ ၁ ေထာင္သည္ အသစ္ထုတ္ေဝထားသည့္ ၁ ဒိုဗရာႏွင့္ ညီမွ်သည္ဟု ေၾကျငာခဲ့သည္။ ဆာအိုတီမီကြၽန္းအနီးတြင္ ေရနံတြင္းမ်ား မၾကာမီက ေတြ႕ရွိထားျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရး တိုးတက္လာမည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းရသည္။
(၂) ဘီလာ႐ုစ္ႏိုင္ငံသုံး ႐ူဘယ္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၂၀၈၄၆ ႐ူဘယ္)
ဘီလာ႐ုစ္ႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကး တန္ဖိုး ျပန္လည္ သတ္မွတ္ျခင္းကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ခဲ့ေသာ ဘီလာ႐ုစ္ႏိုင္ငံသည္ အခြန္ ျမင့္မားျခင္း၊ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမင့္မားျခင္း၊ ျခစားမႈ မ်ားျပားျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ကန႔္သတ္မႈမ်ား မ်ားျပားလာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းေငြေၾကးသည္ ႏိုင္ငံတကာေငြလဲလွယ္ရာတြင္ တန္ဖိုး ေလ်ာ့ၾကလ်က္ရွိသည္။
(၂) ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသုံး ေဒါင္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၂၂၈၂၉ ေဒါင္)
ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသည္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ စီးပြားေရး စနစ္မွ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္သို႔ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေက်ာ္တြင္ စတင္ ေျပာင္းလဲခဲ့ေသာ္လည္း ရာႏႈန္းျပည့္ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိေသးေပ။ ယင္းသို႔ စီးပြားေရးေျပာင္းလဲမႈ၏ အက်ိဳး ရလဒ္အေနျဖင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံသုံး ေငြေၾကးသည္ အလြန္ ေဖာင္းပြခဲ့ၿပီး ကမာၻ႔ ဒုတိယ တန္ဖိုး အနည္းဆုံး ေငြေၾကး အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ဗီယက္နမ္အစိုးရသည္ မွန္ကန္သည့္ လမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္လ်က္ ရွိၿပီး မၾကာမီတြင္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၏ ေငြေၾကးစနစ္ကဲ့သို႔ ခိုင္မာလာမည္ဟု ကြၽမ္းက်င္ ပညာရွင္မ်ားက အခိုင္အမာ ေျပာဆိုထားသည္။
(၃) အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသုံး ႐ူပီး ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၁၃၇၆၅ ႐ူပီး)
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသတြင္း၌ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး စီးပြားေရး တည္ၿငိမ္ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကးတန္ဖိုးသည္ အလြန္အမင္း ေလ်ာ့နည္းလ်က္ ရွိသည္။ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒျပဳ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ေငြေၾကးစနစ္ကို ခိုင္မာလာေစရန္ ေဆာင္႐ြက္လ်က္ ရွိေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိေသးေပ။
(၄) ဂီနီႏိုင္ငံသုံး ဖရန႔္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၉၀၃၀ ဖရန႔္)
အာဖရိကေဒသမွာ ရွိၿပီး ကမာၻ႔အဆင္းရဲဆုံး ၁၀ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲမွာ ပါဝင္သည့္ ဂီနီႏိုင္ငံသည္ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမင့္မားလာျခင္း၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ျမင့္မားလာျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈႏႈန္း အျမင့္မားဆုံး ႏိုင္ငံ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ေ႐ႊ၊ အလူမီနီယံ စသည့္ တြင္းထြက္ သယံဇာတမ်ား ေပါႂကြယ္ဝေသာ္လည္း အထက္ပါအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ကမာၻ႔အဆင္းရဲဆုံး ႏိုင္ငံ စာရင္းတြင္ သာမက ကမာၻ႔တန္ဖိုးအနည္းဆုံး ေငြေၾကးမ်ား စာရင္းတြင္ပါ ပါဝင္ခဲ့သည္။
(၅) လာအိုႏိုင္ငံသုံး ကစ္ပ္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၈၂၉၆ ကစ္ပ္)
လာအိုႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကးစနစ္သည္ စတင္ ထုတ္ေဝစဥ္ကတည္းက ႏိုင္ငံတကာ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းတြင္ တန္ဖိုးေလ်ာ့နည္းေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ဤစာရင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ (၁၀) ႏိုင္ငံအနက္ ေငြေၾကးတန္ဖိုး မေလ်ာ့က်သည့္ တစ္ခုတည္းေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္သုံးစြဲခဲ့သည့္ လာအိုႏိုင္ငံ ေငြေၾကးစနစ္သည္ ခိုင္မာလ်က္ရွိၿပီး တန္ဖိုး ျမင့္တက္လာလ်က္ ရွိသည္။
(၆) ဥဇဘက္ကစၥတန္ႏိုင္ငံသုံး ဆုမ္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၈၁၀၇ ဆုမ္)
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္းကို ကန႔္သတ္ရန္ ၁၀၀၀ ဆုမ္ႏွင့္ ညီမွ်သည့္ ၁ ဆုမ္ ေငြစကၠဴကို အစိုးရက ႐ိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးမႈ၏ ရလဒ္အျဖစ္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္ေဒၚလာသည္ ၈၁၀၀ ဆုမ္ႏွင့္ ညီမွ်သည့္ လဲလွယ္ႏႈန္းထားသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
(၇) ဆီယာရာ လီယြန္ႏိုင္ငံသုံး လီယြန္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ရ၆၂၀ လီယြန္)
အာဖရိကေဒသရွိ ဆီယာရာ လီယြန္ႏိုင္ငံသည္ အလြန္ဆင္းရဲေသာ ႏိုင္ငံ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ႀကဳံေတြ႕ေနရသည့္ ျပႆနာေပါင္းစုံေၾကာင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမင့္မားေနသည္။ ႏိုင္ငံအတြင္း၌ စစ္မက္ ျဖစ္ပြားေနၿပီး အီဘိုလာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈလည္း ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ ရွိသည္။
(၈) ပါရာေဂြးႏိုင္ငံသုံး ဂူရာနီ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၅၅၄၅ ဂူရာနီ)
ပါရာေဂြးႏိုင္ငံသည္ ေတာင္အေမရိကေဒသတြင္ ဒုတိယ အဆင္းရဲဆုံး ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ၊ ျခစားမႈ၊ ပညာေရး နိမ့္က်မႈ၊ ဆင္းရဲသား မ်ားျပားလာမႈ၊ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္း ျမင့္မားလာမႈတို႔ေၾကာင့္ ပါရာေဂြးႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ က်ဆင္းလ်က္ ရွိသည္။ ပါရာေဂြးႏိုင္ငံသည္ ဝါဂြမ္းႏွင့္ ပဲပိစပ္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးတင္ပို႔ေနေသာ္လည္း ေစ်းႏႈန္းမ်ား က်ဆင္းမႈေၾကာင့္ အခက္ေတြ႕လ်က္ ရွိေနသည္။
(၉) ကေမာၻဒီးယား ႏိုင္ငံသုံး ရီယယ္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၄၀၀၅ ရီယယ္)
ရီယယ္ေငြေၾကး ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ယခင္သုံးစြဲခဲ့သည့္ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားေငြေၾကး စနစ္ေနရာတြင္ အစားထိုးသုံးစြဲခဲ့သည္။ ရီယယ္ေငြေၾကး သည္ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ႏႈန္းတြင္ တန္ဖိုး ဆက္လက္ က်ဆင္းလ်က္ရွိၿပီး ေဒသခံမ်ားအၾကားတြင္ လူသုံးမမ်ားသည့္ ေငြေၾကးစနစ္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ကေမာၻဒီးယား ျပည္သူမ်ားသည္ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား၌ အေမရိကန္ေဒၚလာမ်ားကိုသာ သုံးစြဲလ်က္ ရွိသည္။
(၁၀) ျမန္မာႏိုင္ငံသုံး က်ပ္ ေငြေၾကး (၁ ေဒၚလာ = ၂၀၂၅ က်ပ္)
ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကိုင္ရာ၌ ႏိုင္ငံသုံး ေငြေၾကးအသုံးျပဳျခင္းကို တားျမစ္ထားသည္။ ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကးသုံးစြဲမႈအေပၚ ကန႔္သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ထုတ္ျပန္ထားၿပီး အဆိုပါ စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒမ်ားကိုလည္း ၆ လ တစ္ႀကိမ္ခန႔္ ေျပာင္းလဲေလ့ ရွိသည္။
အထက္ပါ စာရင္း တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ကမာၻ႔ တန္ဖိုးအနည္းဆုံး ေငြေၾကးမ်ားကို အသုံးျပဳေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အာဆီယံ ၅ ႏိုင္ငံ ပါဝင္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း အလြန္ျမင့္မားေသာေၾကာင့္ ေငြေၾကးတန္ဖိုး ျပန္လည္ သတ္မွတ္ခဲ့ရသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားကို ဆက္လက္ ေဖာ္ျပသြားပါမည္။
Writer_Htoo2 Lay ( Daily Hot News )
